Hypo's en hypers

Diederik Jekel legt in deze video in 1 minuut uit wat een hypo en een hyper is.

De hoeveelheid suiker in het bloed verandert steeds. Dat komt bijvoorbeeld door eten, drinken, bewegen, stress, emoties, een griepje en zelfs het weer. Een te lage bloedsuiker heet hypoglykemie, afgekort hypo. Een te hoge bloedsuiker noemen we hyperglykemie, oftewel hyper.

Hoe herken je een hypo?

Als je bloedsuikerspiegel onder de 4 mmol/l komt, heb je een hypo. Dit komt vooral voor bij mensen met diabetes die insuline gebruiken. Een hypo herken je aan de volgende klachten:

• zweten
• trillen
• hartkloppingen
• duizelig zijn
• een plotseling wisselend humeur (boos of geïrriteerd)
• ongeconcentreerd zijn
• hoofdpijn
• moe zijn
• hongerig zijn

Wat moet je doen bij een hypo, lage bloedsuiker?

Een hypo gaat over als je snel iets zoets eet of drinkt (niet light of zero). Neem bij een lage bloedsuiker het liefst suiker in de vorm van glucosetabletten (druivensuiker/dextrose). Een glucosetablet komt namelijk het snelst in je bloed. Neem bijvoorbeeld zes tot acht tabletten druivensuiker wanneer je een hypo hebt. Zorg dus dat je altijd druivensuiker of anders een suikerdrankje bij je hebt. Is je bloedsuiker aan de lage kant? En duurt het nog een tijdje voordat je een maaltijd hebt? Eet dan alvast een stuk fruit of een boterham.

In ernstige gevallen kun je tijdens een hypo je bewustzijn verliezen of een epileptische aanval krijgen. Dan moet iemand meteen 112 bellen. Sommige mensen voelen een hypo niet aankomen. Dat heet hypo-unawareness. Vraag aan je dokter of diabetesverpleegkundige wat je dan kunt doen.

Kunnen mensen zonder diabetes een hypo hebben?

Ook mensen zonder diabetes kunnen bovenstaande klachten hebben. Dit wordt reactieve hypoglykemie genoemd. De één is hier gevoeliger voor dan de ander. Reactieve hypoglykemie is te behandelen met voedingsadvies en begeleiding van een diëtist en door gezond en regelmatig te eten. Lees meer over reactieve hypoglykemie.

Hoe herken je een hyper?

Als je bloedsuiker boven de 10 mmol/l komt, heb je een hyper. Dat merk je aan:

• veel plassen
• veel dorst hebben en houden
• vermoeidheid en lusteloosheid
• plotselinge humeurigheid, snel boos worden
• wazig zien
• geen eetlust hebben of juist hongerig zijn
• misselijk zijn of overgeven
• dat je jezelf slecht en futloos voelt

Wat moet je doen bij een hyper, hoge bloedsuiker?

Bij een hyper wil je lichaam zelf het teveel aan suiker in het bloed kwijtraken met als gevolg: veel plassen. Bij een hoge bloedsuiker is het belangrijk om veel dranken zonder suiker te drinken, het liefst water of thee. Drink geen zoete dranken en alcohol. Ook bewegen is goed, zoals wandelen of fietsen. Dan verbranden je spieren bloedsuiker. Als je insuline gebruikt, dan moet je meestal extra insuline spuiten.

Als de hyper steeds erger wordt, kun je flauwvallen of zelfs in coma raken. Bij een heel ernstige hyper heb je een diepe ademhaling en kan je adem naar aceton ruiken. Dan moet direct 112 worden gebeld.

Gevolgen van een hypo of hyper

Het is niet erg als je een enkele keer een hypo of een hyper hebt. Maar als het vaak gebeurt, heb je misschien een andere behandeling nodig. Overleg met een arts of diabetesverpleegkundige wat voor jou kan helpen. Vooral een te hoge bloedsuiker kan na een lange tijd zorgen voor veel problemen in het lichaam. Wanneer je langdurig een te hoge bloedsuiker hebt, kan dit de bloedvaten beschadigen. Daarom is het belangrijk om te proberen om je bloedsuiker zo stabiel mogelijk te houden.

Op diabetes.nl vind je meer verdiepende informatie over hypo’s en de gevolgen van hypers. Zoals het hyperosmolair hyperglykemisch syndroom en ketoacidose bij diabetes type 1.