De rol van darm­bacteriën bij diabetes type 1

Welke rol spelen darmbacteriën bij diabetes type 1? En hoe kunnen deze bacteriën als behandeling worden gebruikt? Poeptransplantaties via een slangetje in de neus zorgt bijvoorbeeld voor beter behoud van cellen die insuline maken. Maar werkt deze behandeling ook via een pil? Prof. dr. Max Nieuwdorp en zijn onderzoeksteam werken hieraan.

Diabetes type 1 wordt veroorzaakt door een aanval van het afweersysteem op de cellen in de alvleesklier die het hormoon insuline maken. Op dit moment weet niemand hoe je de aanval van het afweersysteem tegen deze cellen stopt én worden deze insulineproducerende cellen dus vernietigd.

Afweer in de darmen

De bacteriën in je darmen (het microbioom) spelen een belangrijke rol bij je afweersysteem. Nieuwdorp en zijn team onderzochten daarom de darmbacteriën van mensen met diabetes type 1. In het onderzoek bleek dat mensen met diabetes type 1 andere darmbacteriën hebben dan mensen zonder diabetes. Ook is het afweersysteem in de darmen anders bij mensen met type 1.

De onderzoekers keken daarom of de darmbacteriën bij mensen met diabetes kunnen veranderen. Dit lukte. Hoe? Via een slangetje in de neus voerden ze een ‘poeptransplantatie’ uit, helemaal naar de darmen. Deze poeptransplantatie helpt bij mensen die net diabetes type 1 hebben. Ze verliezen namelijk minder cellen die insuline maken en dat zorgt voor stabielere bloedsuikerwaardes. 

Van slangetje naar pil

Hoe werkt het precies? Prof. Nieuwdorp denkt dat sommige ‘poepstoffen’ in de dunne darm mogelijk het afweersysteem opnieuw kunnen resetten. En daarmee de aanval op de cellen remt. Het nadeel van darmbacteriën via een slang in de neus inbrengen, is dat het een ingrijpende behandeling is. Daarom heeft het team gezocht naar een andere manier om darmbacteriën in te brengen.

De onderzoekers hebben inmiddels iets bijzonders ontwikkeld: een pil waar de darmbacteriën goed in bewaard blijven. Deze pil gaan ze nu verder testen, want niet iedereen reageert hetzelfde op deze behandeling. Nieuwdorp wil pillen op maat ontwikkelen, zodat iedereen met diabetes de best mogelijke behandeling krijgt. Dit moet zorgen voor stabielere bloedsuikers, minder hypo’s en hypers en mogelijk minder complicaties.

Het Diabetes Fonds en stichting DON financieren dit onderzoek gezamenlijk.