‘85% van het aanbod in de super­markt is ongezond'

Hoe kijk jij naar het supermarktaanbod?

'Ik vind het schrikbarend dat 85% van het supermarktaanbod niet binnen de Schijf van Vijf past. Over het algemeen worden kortingsacties op ongezonde producten geaccepteerd, maar ik merk dat er een tegenbeweging ontstaat. Vanuit de consument, maar ook vanuit de fabrikanten. Er is vraag naar meer steun voor het makkelijker maken van de gezonde keuze en minder steun voor de ongezonde keuze.'

Wat doen supermarkten om de gezonde keuze te stimuleren?

'Hoeveel er nu al is gedaan door de supermarkten om de gezonde keuze te stimuleren, is lastig te zeggen. Supermarkten proberen onder andere de gezonde keuze makkelijker te maken door middel van nudging.'

Wat houdt dit precies in?

'Dit is een kleine aanpassing in de omgeving, met logischerwijs kleine veranderingen bij de consument tot gevolg. Daarom kan je je afvragen of er niet te makkelijk over wordt gedacht. Wat mij betreft is nudging pas het begin en kan er veel meer gedaan worden. Vooral voor de mensen die al te maken hebben gezondheidsproblemen.'

Hoe zie je dit precies voor je?

'Nudges zijn hele kleine aanpassingen in een keuzecontext. Hiermee worden de plek en de inrichting waar je een voedselkeuze maakt bedoeld. Denk hierbij aan plekken als de keuken en de supermarkt. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat verschillende factoren, zoals plek en inrichting, invloed hebben op onze aankopen en wat we eten. Dit gaat heel automatisch en subtiel, zonder dat we ons bewust zijn van de invloed van externe factoren. Supermarkten spelen hier op in door bewust te kiezen om bepaalde producten op ooghoogte te plaatsen. Ook de route en de indeling van de schappen sturen ons om bepaalde producten te kopen. Op deze manier kunnen supermarkten ons koopgedrag beïnvloeden.'

Wat zouden supermarkten nog meer kunnen doen om de gezonde keuze makkelijk te maken?

'Van de route door de winkel en de inrichting van de schappen tot de kortingsacties. Supermarkten kunnen veel invloed op de consument uitoefenen, maar ook op de producent. Door transparante communicatie, een andere inrichting, een gezonder aanbod en prijsmaatregelen kunnen gezonde producten aantrekkelijker worden gemaakt.'

Wat is het effect van kortingsacties?

'Promoties en kortingsacties worden op dit moment voornamelijk toegepast op ongezonde producten. Fabrikanten en supermarkten kunnen het verschil maken door alleen kortingsacties op gezonde producten in te voeren. Zo wordt de gezonde keuze voor de consument een stuk makkelijker. Daarnaast kunnen ze de consument sturen door nieuwe, gezonde producten aan te bieden of door mensen gezonde alternatieven te laten proeven. Maar de verantwoording ligt niet alleen bij de supermarkten. Ook de rol van de producent en de overheid is belangrijk.'

Hoe zie je deze rol precies?

'Supermarkten, producenten, horeca, zorg en de overheid moeten de handen ineen slaan. Supermarkten en retailers spelen een belangrijke rol als het gaat om een gezonder en duurzamer voedselaanbod. De gezonde keuze eenvoudiger maken is een taak van de overheid. Het begin is er. Nu is het belangrijk om onderzoek te blijven doen, maar ook om in coalitieverband afspraken te blijven maken zoals in het Preventieakkoord. Elke stap is weer een stap vooruit. Daar moeten we blij mee zijn.'

Wat kun je als consument zelf doen?

'Je kunt thuis ook nudgen, dit wordt cludging genoemd. Denk hierbij zelf goed na over welke gedragsverandering er moet plaatsvinden. Als je een gezond BMI hebt, kan een aanpassing anders zijn dan wanneer je een slechte gezondheid hebt. Door thuis kleine aanpassingen door te voeren, kun je de gezonde keuze voor jezelf en je gezin makkelijker maken. Dit doe je door gezonde producten als groente en fruit binnen handbereik en in het zicht te zetten. De ongezonde producten berg je op in de voorraadkast, zodat je minder snel in de verleiding komt. Om te voorkomen dat kinderen veel suikerrijke dranken drinken, kun je een kan water vullen met verse schijfjes citroen, sinaasappel of komkommer.'

Hoe weersta je zelf ongezonde producten?

'Ik weersta zoete verleidingen door niet te vaak naar de supermarkt te gaan. Hoe minder vaak je in de supermarkt komt, hoe minder kwetsbaar je bent en hoe minder snel je in de verleiding komt. Eigenlijk geldt dit ook voor thuis. Als je iets niet in huis hebt, dan kan je het ook niet eten of drinken. Om die reden maak ik altijd gezonde boodschappenlijstjes voor mezelf.'