Eiwitten

Eiwitten dienen vooral als bouwstenen voor ons lichaam. Daarnaast leveren eiwitten ook calorieën en aminozuren. Als het lichaam lange tijd geen energie heeft gehad uit koolhydraten, dan kan ons lichaam eiwitten ook omzetten in bloedsuiker en vervolgens gebruiken als energie.

Wat is eiwit eigenlijk?

Eiwit is een voedingstof die energie levert, net als vet en koolhydraten. Eén gram eiwit levert 4 kilocalorieën. Eiwitten komen voor in bijna alle levensmiddelen, zowel in plantaardige als dierlijke producten.

Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren, dit zijn de bouwstenen van ons lichaam. Ze helpen ons bij het opbouwen en repareren van weefsels in het hele lichaam. Denk bijvoorbeeld aan bloed, organen en spieren. Maar eiwitten zijn ook belangrijk voor je afweersysteem.

Waar zit eiwit in?

Eiwitten zitten zowel in plantaardige als dierlijke producten.

Dierlijke eiwitten

• Vlees
• Vis
• Melk en melkproducten
• Eieren
• Insecten

Plantaardige eiwitten

• Graanproducten (brood, pasta, rijst)
• Peulvruchten (bonen, linzen)
• Noten
• Paddenstoelen

Welk soort eiwit is het beste?

Dierlijke eiwitten zoals die uit eieren en melk hebben een hogere kwaliteit dan eiwitten uit plantaardige producten. Dat komt omdat dierlijke eiwitten alle essentiële aminozuren bevatten. Dit zijn aminozuren die ons lichaam niet zelf kan maken, en die we dus binnen moeten krijgen via onze voeding.

In plantaardige eiwitten zitten ook essentiële aminozuren, maar meestal niet het complete pakket. Dit kun je oplossen door verschillende producten te combineren. Als je bijvoorbeeld granen en peulvruchten bij elkaar eet krijg je toch voldoende essentiële aminozuren binnen. Soja is een uitzondering en bevat van zichzelf al voldoende van alle belangrijke aminozuren. 

Het is verstandig om dierlijke en plantaardige eiwitten af te wisselen omdat in dierlijke producten meer verzadigd vet zit. Van beide ongeveer de helft is het beste.

Hoeveel eiwit heb ik nodig?

Volwassenen hebben op een dag ongeveer 0,8 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht nodig. Dat komt neer op 60 gram eiwit voor iemand die 75 kilo weegt. Dit geldt ook voor mensen met diabetes. Wanneer je vegetariër bent en dus geen dierlijke producten eet, dan moet je wel 20 - 30% méér eiwitten eten om voldoende van alle essentiële aminozuren binnen te krijgen.

Eiwit en diabetes

Gemiddeld krijgen mensen met diabetes 45 procent van hun energie binnen uit koolhydraten, 38 procent uit vetten en 17 procent uit eiwitten. Onderzoekers weten nog niet of het eten van meer of minder eiwit beter is voor de bloedsuikerwaarden. Dit lijkt namelijk te verschillen per persoon. Eiwit kan wel helpen om niet te zwaar te worden, omdat je er snel vol van zit en dus minder snel honger krijgt na het eten van veel eiwit.

Bij mensen met diabetes type 2 kan het eten van veel eiwit ervoor zorgen dat de bloedsuikerspiegel op een later tijdstip stijgt dan normaal, en niet direct na de maaltijd. Dit komt omdat eiwit ervoor zorgt dat er meer insuline in je bloed komt. Als je last hebt van een hypo, kun je daarom beter iets eten waar alleen koolhydraten in zitten, zoals een glas sinaasappelsap. Je kunt beter geen yoghurt, melk of iets met eiwit nemen.

Nieraandoeningen

Mensen met diabetes type 1 en ernstige nierproblemen mogen niet te veel eiwitten binnenkrijgen, omdat de nieren dan extra hard moeten werken. Het advies is om niet meer dan 0,8 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht per dag te eten.

Heb je een nieraandoening, overleg dit dan met je arts of diëtist. Deze kijkt samen met jou naar je eetgewoontes en hoeveel eiwit je mag eten.