Hoeveel zoetstoffen mag je als je diabetes hebt?

Over zoetstoffen zijn veel verschillende meningen. Sommige mensen kiezen voor zoetstoffen in plaats van suiker, omdat ze dan minder calorieën binnenkrijgen. Andere mensen denken dat zoetstoffen ongezond zijn, omdat ze kunstmatig zijn. Dit betekent dat ze gemaakt worden in een fabriek.

Afvallen of aankomen door zoetstoffen

Wetenschappers doen onderzoek naar zoetstoffen. Uit sommige onderzoeken blijkt dat zoetstoffen kunnen zorgen voor overgewicht en diabetes type 2. Volgens wetenschappers gebeurt dit doordat je lichaam bij de zoete smaak verwacht dat het calorieën binnenkrijgt. Als dat niet gebeurt, wil je lichaam meer eten. 

Volgens een nieuw onderzoek krijg je geen overgewicht en diabetes type 2 door zoetstoffen. Wetenschappers bekeken hiervoor alle eerdere onderzoeken. Sterker nog, zoetstoffen kunnen zelfs helpen om wat gewicht te verliezen.

Zijn zoetstoffen gevaarlijk als je diabetes hebt?

Zoetstoffen zijn veilig. Het is wel belangrijk dat je je houdt aan de maximale hoeveelheid per dag. Je kunt zoetstoffen gebruiken als je niet te veel koolhydraten wil binnenkrijgen. Suiker heeft meer koolhydraten dan zoetstof. En van koolhydraten stijgt je bloedsuiker. 

Controleer op het etiket wat er precies in zoetstof zit zoals de voedingswaarde. In sommige suikervervangers zit een vulstof. Dit is een extra stof om het product beter of goedkoper te maken. In vulstof kunnen koolhydraten zitten.

Zijn light frisdranken gezond?

Zoetstof wordt vaak gebruikt in light frisdrank. Af en toe light frisdrank drinken kan. Je vervangt hiermee frisdrank met suiker. Drink niet te vaak light frisdrank. De zuren in frisdrank zijn slecht voor je tanden. Het is gezonder om water, koffie en thee zonder suiker te drinken.

Intensieve zoetstoffen

Sommige zoetstoffen zijn heel veel zoeter dan gewone suiker. Soms tot wel 37.000 keer zo zoet. Dit zijn intensieve zoetstoffen. Je hebt hier maar heel weinig van nodig om iets zoet te maken. Deze zoetstoffen hebben hierdoor geen invloed op je bloedsuiker. 
Intensieve zoetstoffen zitten in poeder, vloeistof of zoetjes. Ze worden ook vaak gebruikt in light frisdrank en andere suikervrije producten. Voorbeelden van intensieve zoetstoffen zijn:

• acesulfaam-K
• cyclamaat
• saccharine
• stevia
• aspartaam

Kenmerken intensieve zoetstoffen

Intensieve zoetstoffen:

• hebben geen of heel weinig calorieën
• beïnvloeden de bloedsuiker niet
• kun je gebruiken bij diabetes, ook als je wil afvallen
   

*ADI staat voor Aanvaardbare Dagelijkse Inname. Het is aanvaardbaar omdat het een hoeveelheid is die je levenslang binnen mag krijgen zonder dat dit slecht is voor je gezondheid.

Polyolen: niet-intensieve zoetstoffen

Sommige zoetstoffen zijn even zoet als gewone suiker. Of zelfs iets minder zoet. Dit noemen we polyolen of niet-intensieve zoetstoffen. De dunne darm neemt polyolen minder goed op. Deze zoetstoffen leveren minder energie als suiker. Ook komen bij polyolen minder of geen koolhydraten vrij. 

Voorbeelden van polyolen zijn:

• xylitol
• maltilol
• sorbitol
• erytritol
• isomalt

Kenmerken polyolen

Polyolen:

• hebben wel calorieën, maar minder dan gewone suiker
• laten de bloedsuiker minder stijgen dan gewone suiker

Polyolen zijn veilig voor je gezondheid. Daarom is er voor de meeste polyolen geen advies voor een maximale hoeveelheid per dag. Zoetstoffen waarvan de naam eindigt op –ol kunnen wel zorgen voor diarree. Hoe gevoelig je hiervoor bent, verschilt per persoon. Op producten met meer dan 10 procent toegevoegde polyolen staat een waarschuwing: Overmatig gebruik kan een laxerend effect hebben.

Wel een maximale hoeveelheid voor erythritol

Een uitzondering is de zoetstof erythritol. Hiervoor geldt wel een maximale hoeveelheid per dag. Je mag dagelijks maximaal 0,5 gram erythritol per kilo lichaamsgewicht. Bijvoorbeeld 30 gram erythritol als je 60 kilo weegt.  

Is stevia gezond?

De plant stevia staat bekend als natuurlijke zoetstof. Maar de plant wordt niet gebruikt in voedsel. Hiervoor wordt stevia in een fabriek gemaakt. Het is kunstmatig, net als andere zoetstoffen. Fabrikanten misbruiken het positieve beeld van stevia en noemen het ‘natuurlijk’. Dit klopt niet. Stevia is wel veilig als je er niet te veel van neemt, net als andere zoetstoffen. Bekijk meer over stevia.

Hoe zit het met aspartaam?

Van aspartaam wordt vaak gezegd dat het kanker veroorzaakt. De International Agency for Research on Cancer (IARC) is een internationaal onderzoekscentrum dat hier onderzoek naar doet. Volgens dit centrum is aspartaam mogelijk kankerverwekkend. Dit betekent eigenlijk dat er weinig bewijs voor is. Er is bijvoorbeeld veel meer bewijs dat roken, alcohol en bewerkt vlees kanker veroorzaken.

De Joint Expert Committee on Food Additives (JEFCA) is een groep deskundigen die toegevoegde stoffen aan voeding controleert. Aspartaam is volgens de JEFCA veilig, zoals mensen het nu gebruiken. De stof veroorzaakt misschien wel andere klachten. Dit moet nog beter onderzocht worden.

Zoetstoffen zijn geen oplossing

Zoetstoffen zijn veilig als je er niet te veel van neemt. Ze zijn een goed alternatief voor suiker, maar zoetstoffen zijn geen oplossing. Zoetstoffen zitten vaak in voedingsmiddelen die we niet nodig hebben voor onze gezondheid. Eet en drink volgens de Schijf van Vijf. Je kunt het beste koffie, water of thee zonder suiker drinken.