Celtherapie gemaakt met vitamine D3 mogelijke sleutel voor behandeling
De eerste resultaten van een unieke celtherapie met vitamine D3 voor diabetes type 1 staan in een medisch vakblad. Dit onderzoek is gedaan in het LUMC, onder leiding van prof. dr. Bart Roep en prof. dr. Jaap Jan Zwaginga. Met deze ontdekking komt de ontwikkeling van een behandeling tegen diabetes type 1 een stap dichterbij.
Video: Uitleg trial celtherapie
In de zogeheten D-sense Trial onderzocht het team van Bart Roep en Jaap Jan Zwaginga – die de trial leidt – een hele nieuwe celtherapie. Ze haalden bepaalde cellen van het afweersysteem uit het bloed van enkele proefpersonen met diabetes type 1. Die cellen bewerkten ze met onder andere vitamine D3, ze vermenigvuldigden ze en spoten ze terug in het lichaam.
Het is de bedoeling dat de bewerkte cellen daar het afweersysteem bijsturen, zodat het voortaan de insulineproducerende bètacellen in de alvleesklier met rust laat. De D-sense Trial bestaat uit fasen. In dit eerste onderzoek met mensen is nu gekeken of de behandeling veilig is, nog niet naar of het ook werkt. Dit eerste deel maakte het Diabetes Fonds financieel mogelijk samen met Stichting DON.
'Onderhandelen' met de afweer
Roep: 'Juist in deze tijden van coronavirus realiseren we ons maar al te goed hoe belangrijk een goede afweer is. Bij mensen met diabetes type 1 is dit afweersysteem soms misschien te goed en we willen dit dus juist gebruiken. In de klinische studie die nu wordt afgerond, hebben we daarom vitamine D3 gebruikt om met het afweersysteem te ‘onderhandelen’ in plaats van het plat te bombarderen. Dit helpt ons om beter te begrijpen hoe de afweerreactie bij diabetes type 1 gestopt kan worden en hoe we dit kunnen reguleren. We staan nu aan het begin van onze vervolgstudie, en zetten daarmee een belangrijke stap op weg naar genezing van diabetes type 1.'
Uniek aan de studie is dat het afweersysteem niet wordt platgelegd, wat de gangbare therapie is bij andere auto-immuun- en ontstekingsziekten, maar het afweersysteem 'geleerd' wordt hoe het wel zou moeten.
Veilig en haalbaar
Het onderzoeksteam volgde in deze eerste studie drie jaar lang negen proefpersonen die al langer diabetes hadden. Het blijkt nu dat het toedienen van de bewerkte cellen veilig en haalbaar is; een belangrijke eerste stap voordat een volgend onderzoek met mensen gestart kan worden.
Het afronden van dit onderzoek was een erg belangrijke en noodzakelijke eerste stap. In een vervolgonderzoek zal gekeken worden of de celtherapie ook echt werkt, voordat een echte behandeling ontwikkeld kan worden.
Vanaf 5 mei is het artikel 'Safety and feasibility of intradermal injection with tolerogenic dendritic cells pulsed with proinsulin peptide—for type 1 diabetes' te vinden op de website van The Lancet Diabetes & Endocrinology.