Hoe erfelijk is diabetes?
Erfelijkheid speelt bij diabetes een kleinere of grotere rol, afhankelijk van het soort diabetes. Bij diabetes type 2 hebben familieleden bijvoorbeeld veel meer kans om het ook te krijgen dan bij diabetes type 1. Maar er zijn uitzonderingen. Daarover komt alleen meer duidelijkheid met onderzoek.
Diabetes type 2 en erfelijkheid
Het soort diabetes waarbij erfelijkheid de grootste rol speelt, is diabetes type 2. Je erft overigens niet de ziekte zelf, maar de aanleg om het te kunnen krijgen. Dus als diabetes type 2 in de familie voorkomt, heb je een grotere kans om het ook te krijgen.
Of je ook echt diabetes krijgt, hangt onder meer af van je levensstijl. Overgewicht en te weinig bewegen vergroten de kans. Dat geldt ook voor mensen zonder aanleg voor diabetes. Het goede nieuws is: zelfs als diabetes type 2 in de familie zit, kun je de kans om het zelf te krijgen met de helft verkleinen door gezond(er) te leven.
Kans op diabetes type 2
- Als je broer of zus het heeft: 15-20 procent (dus van de 100 broers of zussen van iemand met diabetes, krijgen 15 - 20 het zelf ook)
- Als je vader of moeder het heeft: 10-20 procent
- Als je beide ouders het hebben: 20- 40 procent
- Als twee of meer van je ouders of broers of zussen het hebben: 25-70 procent
- Als je eeneiige tweelingbroer of -zus het heeft: 70-90 procent
Diabetes type 1 en erfelijkheid
Bij diabetes type 1 speelt erfelijkheid een veel kleinere rol. Van de honderd kinderen die een ouder hebben met diabetes type 1, krijgen zo'n drie kinderen het zelf ook. En als dat gebeurt, is het niet alleen door erfelijke factoren. Ook als diabetes type 1 niet in de familie voorkomt, kun je het krijgen.
Toch zijn er families waar diabetes type 1 vaak voorkomt. Waarschijnlijk gaat het dan om een speciale subvorm die wel een sterk erfelijke kant heeft, zoals MODY.
We weten nog niet precies wat meespeelt bij het ontstaan van diabetes type 1. Het kan te maken hebben met voeding en virussen, in combinatie met genetische aanleg (maar die hoeft niet erfelijk te zijn). We weten dus ook nog niet hoe je diabetes type 1 kunt voorkomen.
Kans op diabetes type 1
- Als broer of zus het heeft: 1-8 procent
- Als vader of moeder het heeft: 1-4 procent
- Als beide ouders het hebben: 20-40 procent
- Als neef of nicht het heeft: 1-2 procent
- Als eeneiige tweelingboer of -zus het heeft: 23-50 procent
Deze cijfers zijn overgenomen van www.erfelijkheid.nl.
Test je kennis over erfelijke diabetes
Wat weet je over MODY, MIDD en neonatale diabetes en de kenmerken hiervan?
