Moe van diabetes

Het is bekend dat moeheid vaak voorkomt bij mensen die net diabetes hebben. Dat heeft alles te maken met hypers. Maar bij 40% van de mensen met diabetes type 1 is de vermoeidheid niet tijdelijk.

Chronische vermoeidheid

Wie langer dan 6 maanden extreem moe is, heeft last van chronische vermoeidheid. Dat komt ook niet alleen voor bij mensen die net diabetes hebben. Bij mensen zonder diabetes komt chronische vermoeidheid een stuk minder voor, slechts 7% heeft hier last van.

Niet door bloedsuikers

Nederlandse onderzoekers, waaronder Hans Knoop, zochten eerder uit waardoor je zo moe kunt zijn als je diabetes type 1 hebt. Toen bleek dat de bloedsuikers weinig te maken hadden met chronische vermoeidheid.

Knoop zag dat jongere mensen met diabetes vaker moe zijn dan oudere. Factoren die allemaal bijdragen aan vermoeidheid  zijn depressie, pijn, slaapproblemen, een gevoel van machteloosheid tegen de moeheid en weinig bewegen.

Voor iedereen verschillend

Vermoeidheid bij diabetes is best ingewikkeld volgens Knoop. ‘Chronische vermoeidheid zal ontstaan als gevolg van de diabetes en door eventuele complicaties, maar we weten nog niet precies hoe dat zit.'

'Het komt zeker niet doordat mensen het lastig vinden om te accepteren dat ze diabetes hebben. We weten nu beter waardoor mensen moe blijven en dat hoeft dus niet de diabetes te zijn, daar kunnen meer factoren een rol spelen.’

Uit de vicieuze cirkel

Onbedoeld komen mensen met diabetes en vermoeidheid vaak in een vicieuze cirkel terecht, zegt Knoop. ‘Je probeert iets aan de moeheid te doen en je gaat meer rusten. Maar als dat niet helpt, ga je steeds minder doen en meer slapen en dat houdt de vermoeidheid uiteindelijk juist in stand. Het kan ook zijn dat je juist teveel doet en jezelf uitput.’ Precies daar is de nieuwe behandeling Dia-Fit op gericht: uit de vicieuze cirkel komen.

Dia-Fit

Het programma Dia-Fit bestaat uit internetmodules en gesprekken. Knoop: ‘In de gesprekken kijken we samen waarom de vermoeidheid blijft bestaan. Voor elke in stand houdende factor is er vervolgens een internetmodule die je thuis doorloopt. Zo doe je precies wat nodig is, dus niet te veel en niet te weinig.'

'We hopen dat mensen manieren in handen krijgen om hier goed mee om te blijven gaan. Diabetes blijft, maar vermoeidheid kan minder worden.’ 

Eerste proef

Knoop doet samen met Juliane Menting en Cees Tack vanuit het Radboudumc en het AMC een proef met Dia-Fit waaraan 132 mensen meedoen. De eerste resultaten zijn binnenkort bekend. Vervolgens kijkt Knoop nog of Dia-Fit op de lange termijn effect heeft, zodat meer mensen hiervan gebruik kunnen maken.

Nog weinig onderzoek

Het onderzoek van Knoop is voor zover nu bekend de enige studie wereldwijd naar een behandeling voor vermoeidheid bij diabetes. ‘Het was al best een verrassing, ook voor veel internisten, dat zoveel mensen met diabetes type 1 hier last van hebben. Internisten horen wel over vermoeidheid van hun patiënten, maar verder was er weinig bekend.'

'En we hebben weinig mogelijkheden in handen om er iets aan te doen. Het onderzoek naar vermoeidheid en behandeling hiervan staat nog in de kinderschoenen.’

Bespreek moeheid

Vermoeidheid door diabetes is voor iedereen verschillend. Knoop heeft daarom geen kant-en-klare adviezen voor wie hier last van heeft. ‘Het is belangrijk om het te bespreken met je arts. Dan kun je samen kijken of er een aanwijsbare oorzaak is en wat misschien kan helpen.’ Knoop hoopt dat Dia-Fit leidt tot een effectieve behandeling van moeheid waarmee hij mensen gericht kan helpen.