Athero­sclerose

Wat is atherosclerose?

Atherosclerose is een vorm van aderverkalking, al komt het niet door kalk maar door vet. Als er veel vetdeeltjes in het bloed zitten, zoals cholesterol, kunnen die blijven plakken aan de binnenkant van de grote bloedvaten. Op plekken waar de bloedvaten beschadigd zijn, ontstaat zo een plaque in de wand van het bloedvat. De vaten slibben steeds verder dicht en raken vernauwd. Er kan dan minder bloed door de bloedvaten stromen en delen van het lichaam en organen krijgen te weinig zuurstof.

Aderverkalking

Atherosclerose wordt ook wel aderverkalking genoemd. Deze term is technisch gezien niet helemaal correct, omdat het om de slagaders gaat en kalk in eerste instantie geen rol speelt. In eerste instantie is het een ophoping van vet. Pas in een later stadium gaan de plaques die ontstaan soms calcium opnemen. Dit zorgt voor een verharding van de vaatwand.

Gevaren van atherosclerose

De gevolgen van atherosclerose zijn afhankelijk van de plek in het lichaam waar het ontstaat. Als door atherosclerose je bloedvaten vernauwd zijn, kun je een hartaanval of beroerte krijgen. 

Door de vernauwing komt er te weinig bloed en dus zuurstof bij het hart of de hersenen. Dat kan ook gebeuren met je benen: vooral tijdens inspanning bij het lopen kunnen ze dan pijn doen. Dat heet ook wel ‘etalagebenen’, omdat de pijn zakt bij het stilstaan (bijvoorbeeld voor een etalage).

In het begin merk je niet dat je atherosclerose hebt. Pas als de bloedvaten zo vernauwd zijn dat er minder bloed door kan, krijg je klachten. Bijvoorbeeld pijn op de borst (‘angina pectoris) en pijn in de benen bij het lopen.

Diabetes en atherosclerose

Diabetes kan atherosclerose veroorzaken, versnellen en versterken. Zo kunnen je bloedvaten sneller beschadigden door diabetes. Ook kunnen beschadigingen minder snel herstellen. Op plekken waar de bloedvaten beschadigd zijn blijven vetdeeltjes gemakkelijker aan de wand plakken. Op deze manier kan een plaque in de wand van het bloedvat ontstaan.

Gevolgen en behandeling atherosclerose

Heb je last van atherosclerose, dan krijg je meestal medicijnen tegen hoog cholesterol in het bloed. Of bloedverdunnende middelen, zodat het bloed beter door de vernauwde vaten kan stromen. Als het echt te erg wordt, zijn er operaties die de bloedvaten weer ‘ontstoppen’ (dotteren) of een omleiding maken om de vernauwde plek heen (bypass).

Wat je zelf kunt doen

Je verkleint de kans op atherosclerose als je niet rookt, weinig verzadigd vet eet, dagelijks genoeg beweegt en niet te zwaar bent.