'Een gezonde werkvloer begint bij werkgevers'
Vitaliteit op de werkvloer: daar houdt arbeids- en organisatiepsycholoog Tinka van Vuuren zich elke dag mee bezig. 'Steeds meer organisaties hebben aandacht voor een vitale werkvloer en zien het belang ervan in.'
Wat versta jij onder vitaliteit op de werkvloer?
'Werkgevers die de voorwaarden creëren voor werknemers om gezond, productief en met plezier aan het werk te zijn en te blijven. Het is daarbij belangrijk om werknemers te stimuleren gezonder te eten en te bewegen. Denk bijvoorbeeld aan een gezonde bedrijfskantine en gezondheidsapps met stappentellers. Er is veel discussie over wat werkgevers mogen vragen van werknemers. Zolang het vrijwillig is en er geen dwang bij komt kijken, is het goed dat werkgevers aandacht hebben voor de gezondheid van werknemers. Ook de werknemer heeft hierin een verantwoordelijkheid.'
Doen werkgevers voldoende voor een vitale werkvloer?
'Steeds meer organisaties hebben er aandacht voor. Overal in het land zijn er initiatieven zoals bijvoorbeeld gezondheidsweken waarin aandacht wordt besteed aan ademhaling, mindfulness, yoga, wandelen en bewegen in het algemeen. In de provincie Limburg heb ik onderzocht wat bedrijven doen op het gebied van vitaliteitsmanagement. De conclusie was: hoe meer je vitaliteit stimuleert als werkgever, hoe groter de kans is dat mensen gebruikmaken van de geboden mogelijkheden om vitaler te worden. Een andere conclusie was: medewerkers waarderen inspraak, dus vraag aan medewerkers wat ze willen en waar ze blij van worden.'
Welke maatregelen kunnen werkgevers nog meer nemen?
'Een rookvrij terrein, dus ook buiten rondom het complex een rookverbod. Als werkgever kun je daarmee beginnen. Daarnaast kun je de voordelen van een gezonde leefstijl benadrukken en een omgeving creëren waarin mensen makkelijker gezonde leefstijlkeuzes kunnen maken. Als je immers meer beweegt, heb je een lager ziekteverzuim, meer energie en ben je productiever. Bij mensen met een chronische ziekte zoals diabetes kun je als werkgever extra waakzaam zijn en hen laten weten dat je er voor ze bent en dat ze ook bij de arbodienst terecht kunnen voor vragen en ondersteuning. Wat altijd belangrijk is; vraag als werkgever niet meer van werknemers dan ze daadwerkelijk aankunnen. Als je stelselmatig te veel vraagt van mensen, waardoor ze structureel overwerken, dan gaat het een keer mis.'
Zijn werkgevers op de goede weg met vitaliteitsmanagement?
'Natuurlijk niet allemaal, maar er zijn een hoop organisaties die steeds meer beseffen dat werknemers gezond en fit moeten blijven om hun werk goed te kunnen doen. Mensen moeten steeds langer doorwerken voor hun pensioen en die moeten ook gezond de eindstreep halen. Je ziet ook dat werkgevers het steeds meer vanuit een intrinsieke motivatie van belang vinden dat werknemers gezond blijven. Het is niet alleen een middel, maar ze willen ook echt dat werknemers goed in hun vel zitten, gezond zijn en met plezier aan het werk zijn.'
Kan de overheid nog iets doen om een gezondere werkvloer te stimuleren?
'Regelgeving veranderen. Bijvoorbeeld de voedingsindustrie verplichten om minder zout en suiker toe te voegen aan voedsel en dranken. De grootste gedragsveranderingen zijn tot nu tot stand gekomen door zaken te verbieden. Denk ook aan het rookverbod. Als je de omgeving verandert en mensen niets anders dan het ‘juiste’ kunnen doen, dan is dat het meest effectief. Dus minder suiker in frisdrank zou heel effectief kunnen zijn. Of je maakt het een stuk duurder. Dan gaan mensen misschien toch denken: ik neem eens iets anders.'
Foto: Tinka van Vuuren