Onderzoek naar risicofactoren
Internationaal lopen er enkele grote onderzoeken naar het ontstaan van diabetes. Daaraan doen veel kinderen mee met een verhoogd genetisch risico, het gaat om het samenspel tussen genen en risicofactoren. Hieronder staan de grootste onderzoeken op een rij.
D-GAP
Het Engelse onderzoeksprogramma D-GAP van het JDRF UK Centre for Diabetes Genes, Autoimmunity and Prevention probeert oorzakelijke verbanden te leggen tussen genen en de afweerreactie in de aanloopfase tot diabetes type 1. De resultaten moeten leiden tot verder onderzoek naar immunotherapie om diabetes bij risicogroepen te voorkomen.
DAISY
Sinds 1993 volgt de Diabetes and Autoimmunity Study in the Young 2.542 kinderen in de VS met een verhoogd genetisch risico, vanaf de geboorte. Wanneer de eerste antistoffen zijn gevonden die een voorteken van diabetes kunnen zijn, nemen de onderzoekers elke 3-6 maanden bloed en ontlasting af om de eventuele ontwikkeling naar diabetes te volgen. Ook kijken onderzoekers naar de rol van vitamines, voeding en inentingen.
De resultaten tot nu toe:
- Kinderen die twee specifieke afweerstoffen hadden, ontwikkelden allemaal diabetes in de daaropvolgende 15 jaar
- Vroege blootstelling aan koemelk heeft geen invloed op de kans op diabetes
- Omega-3 vetzuren lijken beschermend te werken
- Vaccinaties en timing daarvan lijken geen invloed te hebben op het ontwikkelen van diabetes
- Als je broers of zussen met diabetes hebt, heb je zelf een sterk verhoogde kans om ook diabetes te krijgen
BABYDIAB
De Duitse studie BABYDIAB volgt kinderen met een ouder met diabetes, en kijkt ook wanneer antistoffen zich ontwikkelen. Een opvallend resultaat is dat de aanlooptijd waarin diabetes zich ontwikkelt in Duitsland de laatste jaren sneller lijkt te gaan dan voorheen. Of dat ook iets met genen te maken heeft of meer met omgevingsfactoren, is nog niet duidelijk.
TRIGR
Kun je de kans op diabetes type 1 verkleinen door het geven van borstvoeding in combinatie met het vermijden van koemelkeiwit in het eerste levensjaar? Dat zoekt het internationale onderzoek TRIGR uit, dat ook in Nederland heeft gelopen. In totaal zijn 2.100 kinderen met een genetische aanleg voor diabetes type 1 ruim tien jaar gevolgd in de tijd. Het vermijden van koemelkeiwit heeft geen effect op het voorkomen van diabetes type 1.
DIPP
Het DIPP-project (T1D Prediction and Prevention) startte in 1994 in Finland. Het doel is om het ontstaan van diabetes te kunnen voorspellen en te voorkomen. In totaal zijn al meer dan 150.000 kinderen onderzocht op risicogenen. Onder DIPP vallen ook andere projecten, zoals het TEDDY-onderzoek.
TEDDY
Het TEDDY-onderzoek (The Environmental Determinants of Diabetes in the Young) is een onderdeel van het DIPP-project. Het startte in 2002 en is een samenwerking tussen Amerika, Zweden, Finland en Duitsland. De onderzoekers verzamelen bij 8.677 kinderen met een verhoogd genetisch risico vanaf de geboorte 15 jaar lang gegevens. Ze kijken naar virussen, drinkwater, dieet, gewicht, inentingen, huisdieren, allergieën en stress. Het doel is om te achterhalen welke factoren je kunt veranderen om diabetes te voorkomen.
Kinderen met een verhoogd genetisch risico en al meerdere antistoffen kregen insuline toegediend in een poging om de ontwikkeling naar diabetes te stoppen. Dit deel van de studie is gestopt omdat de behandeling geen effect had.