Cel­therapie gemaakt met vitamine D3 mogelijke sleutel genezing diabetes type 1

Het onderzoeksteam dat zich toelegt op de genezing van diabetes type 1, wil testen of de cellen behandeld met vitamine D3 ervoor kunnen zorgen dat de afweercellen stoppen met de auto-immuun aanval en op deze wijze helpen om diabetes type 1 af te remmen of zelfs te genezen. Naar aanleiding van een uitvraag en investering van het Diabetes Fonds en stichting DON heeft de afgelopen vijf jaar onderzoek plaatsgevonden getiteld ‘Moderating the dialogue between the immune system and beta-cells by therapeutic intervention’, waarvan de eerste klinische studie nu afgerond is’’.

Terwijl de media in de VS vorige week nog uitgebreid rapporteerden over de rol van vitamine D3 bij de huidige coronapandemie, publiceert het LUMC de uitkomsten van dit onderzoek naar de genezing van diabetes type 1, waarbij precies dat vitamine wordt gebruikt om een slimme behandeling te maken.

Prof. dr. Bart Roep: “Juist in deze tijden van coronavirus realiseren we ons maar al te goed hoe belangrijk een goede afweer is. Bij mensen met diabetes type 1 is dit afweersysteem soms misschien te goed en we willen dit dus juist gebruiken. In de klinische studie die nu wordt afgerond, hebben we daarom vitamine D3 gebruikt om met het afweersysteem te ‘onderhandelen’ in plaats van het plat te bombarderen. Dit helpt ons om beter te begrijpen hoe de afweerreactie bij diabetes type 1 gestopt kan worden en hoe we dit kunnen reguleren. We staan nu aan het begin van onze vervolgstudie en zetten daarmee een belangrijke stap op weg naar genezing van diabetes type 1.”

Uniek aan de studie is dat het afweersysteem niet wordt platgelegd, wat de gangbare therapie is bij andere auto-immuun- en ontstekingsziekten. Maar het afweersysteem ‘geleerd’ wordt hoe het wel zou moeten. De wetenschappers gebruikten in de zogenoemde D-sense trial afweercellen van de patiënt zelf, in het laboratorium werden de cellen behandeld met vitamine D3 en daarna via injecties in de huid teruggeplaatst. Deze behandeling zou ervoor moeten zorgen dat de afweercellen niet langer de insulineproducerende bètacellen aanvallen. Het onderzoeksteam heeft in een klinische studie negen patiënten nu 3 jaar lang gevolgd. Gebleken is nu dat deze toediening veilig en haalbaar is; een belangrijke eerste stap voordat een volgende klinische trial gestart kan worden.

“Voor deze trial hebben we met opzet gekozen voor mensen met diabetes die al langere tijd diabetes type 1 hadden. Dit om de potentiële risico’s op versnelling van de ziekte of verslechtering van de behandeling zo klein mogelijk te houden. Dat betekende ook dat de eigen insulineproductie inmiddels zo laag was, dat deze niet meer te verbeteren was. De trial wijst uit dat de celtherapie niet alleen veilig is, maar een bonus was dat daarbij ook het immuunsysteem van de patiënten positief veranderde! Deze bevindingen zullen binnenkort in een volgende publicatie worden beschreven,” aldus prof. Jaap Jan Zwaginga.

Het afronden van deze klinische trial was een zeer belangrijke en noodzakelijke eerste voorwaarde, waarna nu de voorbereidingen zijn gestart voor de D-sense II trial, de volgende fase van het onderzoek. In deze fase zullen mensen met diabetes type 1 meedoen die nog wel zelf insuline aanmaken, zodat bepaald kan worden of de therapie daadwerkelijk effectief is om de ongewenste afweerreactie tegen insulineproducerende cellen af te remmen. In deze fase kan de behandeling daadwerkelijk ontwikkeld worden.

Noot voor de redactie:
Vanaf 5 mei is het artikel ‘Safety and feasibility of intradermal injection with tolerogenic dendritic cells pulsed with proinsulin peptide—for type 1 diabetes’ op de website van The Lancet Diabetes & Endocrinology te vinden.
________

Over stichting DON
Ruim 120.000 mensen in Nederland en hun omgeving worden dag in, dag uit geconfronteerd met de enorme impact van diabetes type 1 op hun leven. Hun perspectief op dit moment? Geen enkele kans op genezing. Toch gaat er gek genoeg nog altijd, veel meer geld naar care dan naar cure. Om deze reden is stichting DON 14 jaar geleden opgericht door Maarten de Gruyter (zelf al 38 jaar diabetes type 1) . DON gaat maar voor één doel: volledige genezing van diabetes type 1. DON investeert in fundamenteel wetenschappelijk onderzoek en is verbonden aan gerenommeerde laboratoria wereldwijd. www.stichtingdon.nl

Over het Diabetes Fonds
Het Diabetes Fonds vindt dat iedereen een gezond leven verdient, zonder diabetes en de complicaties en dagelijkse zorgen ervan. Het Diabetes Fonds wil Nederland gezonder maken en diabetes genezen. Enerzijds door wetenschappelijk onderzoek te financieren naar betere behandelingen, genezing en complicaties van diabetes type 1 en type 2. Anderzijds door de gezonde keuze makkelijker te maken. Het Diabetes Fonds focust zich komende jaren op vermindering van de suikerinname en samenwerking met werkgevers en partners om werkend Nederland minder te laten zitten. www.diabetesfonds.nl/

Lara Schreuder (DF) - Suzanne van Velzen (DON)
l.schreuder@diabetesfonds.nl
06-13906947
06-21508198