Wat doet onze biologische klok?

De wereldwijde toename van obesitas en diabetes type 2 gaat samen met een leefstijl waarin ons dag-nacht ritme steeds vaker verstoord is door een 24-uurseconomie, ploegendiensten, intercontinentale vliegreizen en slaapstoornissen. De onderzoekers van het LUMC toonden eerder aan dat verstoring van het dag-nachtritme door blootstelling aan licht, de ontwikkeling van obesitas en diabetes type 2 in de hand werkt. Hierbij speelt de biologische klok in de hersenen een centrale rol.

Licht en donker

In dit onderzoek is bij muizen gekeken wat de gevolgen zijn van de verstoring in het dag-nachtritme op de stofwisseling. Hiervoor werden drie groepen muizen bekeken. Een groep muizen werd blootgesteld aan een normaal dag-nacht ritme van 12 uur licht en 12 uur donker, een tweede groep aan een lange, zomerse dag van 16 uur licht en 8 uur donker en een derde groep aan constant licht. Hierbij werd gekeken naar wat er gebeurt met hun vet- en glucosestofwisseling, immuunsysteem en darmbacteriën. Daarnaast is onderzocht of beweging helpt om de biologische klok te herstellen.

Gevolgen van verstoring van het dag-nacht ritme

De onderzoekers vonden de volgende gevolgen van verstoring van het dag-nacht ritme:

1. Het leidt tot een verminderde activiteit van bruin vet. Bruin vet is een goed vet dat vetten en suikers verbrandt. Een verminderde activiteit zorgt voor  een lager energieverbruik. Dit vergroot de kans op obesitas en daardoor het risico op diabetes type 2.
2. Het activeert het immuunsysteem op een manier die de ontwikkeling van diabetes type 2 in de hand kan werken.
3. De samenstelling van bacterieën in de darmen verandert. Uit onderzoek door anderen blijkt dat dit waarschijnlijk invloed heeft op het ontstaan van diabetes type 2.

 
Lichaamsbeweging helpt

De onderzoekers vonden dat als de muizen voldoende lichaamsbeweging kregen, dit hielp bij het herstellen van de biologische klok. De gevolgen van de verstoring werden door de extra lichaamsbeweging volledig teniet gedaan.

Het onderzoek heeft er toe geleid dat er meer inzicht is in de gevolgen van een verstoord dag-nachtritme en de processen die verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van een verstoorde stofwisseling. Deze kennis draagt bij aan het voorkomen en behandelen van overgewicht en diabetes type 2.