Nieuwe slimme suikertaks hard nodig voor een gezonder Nederland

"Dit CPB-rapport bevestigt de noodzaak om zo snel mogelijk een nieuw slimme suikertaks te voeren. Ongezonde voeding is nog steeds vermijdbare doodsoorzaak nummer 2 in ons land. En meer dan de helft van de volwassen bevolking heeft overgewicht. Dat zorgt voor een hoger risico op diabetes type 2". Dat zegt Diena Halbersma, directeur van het Diabetes Fonds en voorzitter van de Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie (AVGG).

Hogere verbruiksbelasting niet gericht op gezondheid

De huidige verbruiksbelasting is in 2016 in Nederland ingegaan. In juli 2022 gaf het kabinet aan om een aanpassing op de belasting van alcoholvrije dranken te willen onderzoeken. Vanaf 2024 wordt deze belasting verhoogd van 17,30 naar 26,13 euro per 100 liter.

Deze verhoging heeft geen gezondheidswinst als doel. Dat schrijft staatssecretaris Van Ooijen in Kamervragen. Opmerkelijk hierbij is dat het kabinet hierbij de uitzonderingspositie behoudt van zuivelproducten zoals melk, omdat de Gezondheidsraad aangeeft dat enkele porties zuivel per dag het risico op darmkanker en diabetes type 2 (geldt enkel voor yoghurt) kunnen verlagen. En er dus wel keuzes gemaakt kunnen worden over welke producten onder welk btw-tarief vallen. Nu zullen plantaardige alternatieven zoals haver-, rijst- of kokosmelk wél onder het hogere tarief vallen.

Huidige verbruiksbelasting helpt niet

Uit het rapport van het CPB blijkt dus dat de huidige verbruiksbelasting mensen niet helpt gezonder te worden. Deze verbruiksbelasting is namelijk niet genoeg gericht op het verminderen van de consumptie van suikerrijke dranken. Zo zijn gezonde dranken als mineraalwater niet uitgezonderd en worden suikervrije frisdranken net zo zwaar belast als de meest suikerrijke dranken. Zo is er voor de consument geen aantrekkelijk en betaalbaar gezonder alternatief. Pas wanneer dranken met een hoog suikergehalte zwaarder worden belast, drinken consumenten minder suikerrijke dranken, blijkt uit Fins voorbeeld. Ook ziet het CPB dat een heffing op de hoeveelheid suiker beter werkt, omdat dit de producenten aanspoort de hoeveelheid suiker in hun producten te verlagen.

Nieuwe slimme suikertaks onderdeel van belangrijk pakket aan maatregelen

Iets wat het Diabetes Fonds namens de AVGG al lang benadrukt is een zo snel mogelijke invoering van een effectieve "slimme" belasting op suikerhoudende dranken. Deze maatregel is namelijk wel effectief en doeltreffend om de consumptie van suikerrijke dranken te verminderen en daarmee Nederland gezonder te maken. Dit in een stevig pakket van andere maatregelen voor een gezonde voedselomgeving waarin de gezonde keuze de makkelijke keuze is. Denk aan 0% btw op groente en fruit en een verbod op kindermarketing bij ongezonde producten. Ook het CPB-rapport bevestigt dat deze maatregelen werken.