Groot onderzoek naar vroeger op­sporen chro­nische ziektes

In Nederland is er nu geen landelijke en laagdrempelige aanpak om diabetes type 2, hart- en vaatziekten en chronische nierschade eerder op te sporen, zoals bevolkingsonderzoeken op kanker. Uiteindelijk is het de bedoeling dat iedereen tussen de 50 en 75 jaar thuis kan testen of er mogelijk sprake is van een aandoening, zodat de groei van het aantal mensen met deze chronische ziektes afneemt en complicaties worden voorkomen. Dit Check@Home-onderzoek is een initiatief van de Hartstichting, de Nierstichting, het Diabetes Fonds en de Dutch CardioVasculaire Alliance (DCVA).

Onopgemerkte aandoening

Volgens Rebecca Abma-Schouten, hoofd Onderzoek en Zorginnovatie van de Hartstichting zijn er bij 20 tot 50 procent van de mensen vroege aanwijzingen voor diabetes type 2, chronische nierschade, of hart- en vaatziekten. 'Hier merken zij niets van. Als deze ziekten in een vroeg stadium worden ontdekt en behandeld, voorkomen we het ontstaan van ernstige complicaties zoals nierfalen, beroerte, hartinfarct, of hartfalen.'

Rens Vandeberg, algemeen directeur a.i. van het Diabetes Fonds benadrukt ook de voordelen van eerdere opsporing. 'Vroegtijdig opsporen kan voorkomen dat iemand diabetes type 2 krijgt. Hiermee hopen we de explosieve groei van mensen met diabetes type 2 een halt toe te roepen. Daarnaast neemt met het vroegtijdig opsporen de kans op (ernstige) complicaties af.'

Impact

Het vroeger opsporen, tijdig behandelen en voorkomen van ziekten en complicaties heeft voor de drie fondsen hoge prioriteit. Nu al zijn er in Nederland in totaal 1,5 miljoen mensen met hart- en vaatziekten, 1,7 miljoen mensen met chronische nierschade en ruim 1 miljoen mensen met diabetes type 2. Deze aantallen nemen de komende jaren naar verwachting toe. Dit leidt waarschijnlijk tot meer vroegtijdige sterfte en een mindere kwaliteit van leven. Het Check@Home-onderzoek is gestart om deze negatieve spiraal te doorbreken.

'Het ontstaan van diabetes type 2 gaat heel geleidelijk. Licht verhoogde bloedsuikerwaarden geven niet direct klachten, terwijl deze wel al schade aan hart- en bloedvaten kunnen veroorzaken. Wanneer mensen met klachten naar de huisarts gaan, is de diabetes mogelijk al een tijdje aan het sluimeren wat de kans op latere complicaties verhoogd,' vertelt Vandeberg.

Thuistest

Mensen tussen de 50 en 75 jaar uit de regio’s Breda, Utrecht, Arnhem en Eindhoven gaan deelnemen aan een thuistest via het digitale Check@Home-platform. Dit onderzoek bestaat onder meer uit een urinetest, een hartritmetest en een vragenlijst. Bij vroege tekenen van ziektes volgt een vervolgonderzoek in een regionaal diagnostisch centrum, om de reguliere zorg zoveel mogelijk te ontlasten. Indien nodig krijgen mensen leefstijladviezen en medicatie.

Subsidie

Het totale budget van het Check@Home-project is 8,9 miljoen euro. Dit is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en financiële bijdragen van de Hartstichting, Nierstichting, het Diabetes Fonds en verschillende private partners.